گل رز (Rose)
۱۴۰۴/۵/۲۶گل رز با نام علمی Rosa ملکهی گلها به شمار میرود و از محبوبترین و پرکشتترین گیاهان زینتی دنیاست. این گل در بیش از ۳۰۰ گونه و هزاران رقم پرورشی وجود دارد و از دیرباز در فرهنگها، ادبیات، هنر و حتی طب سنتی جایگاه ویژهای داشته است.
زمان کاشت بذر
رز معمولاً با قلمه، پیوند یا پاجوش تکثیر میشود؛ ولی کاشت بذر هم امکانپذیر است.
بهترین زمان کاشت بذر رز: پاییز یا اواخر زمستان، تا بذرها سرمادهی طبیعی ببینند و در بهار جوانه بزنند.
جوانهزنی بذر رز زمانبر است (۲ تا ۳ ماه).
روشهای تکثیر
قلمهگیری: رایجترین روش. قلمههای چوب نرم یا نیمهخشبی در بهار یا تابستان کاشته میشوند.
پیوند: برای تولید ارقام تجاری و اصلاحشده، معمولاً روی پایههایی مثل نسترن پیوند میزنند.
پاجوش: جدا کردن پاجوشها از کنار بوته مادر.
بذر: کمتر کاربرد دارد، بیشتر در اصلاح نژاد.
روشهای آبیاری
رز به آبیاری منظم نیاز دارد.
بهترین روش: آبیاری پای بوته، بدون خیس شدن برگ و گل (برای پیشگیری از بیماری قارچی).
در فصل گرما: هر ۲–۳ روز یکبار (بسته به دما و نوع خاک).
در زمستان: آبیاری بسیار کمتر، فقط برای جلوگیری از خشکی خاک.
شرایط رشد و پراکنش
رز در آبوهوای معتدل بهترین رشد را دارد.
نیازمند نور کامل خورشید (۶ ساعت یا بیشتر در روز).
خاک مناسب: خاک حاصلخیز، سبک، کمی اسیدی (pH ۶ تا ۶.۵) و با زهکش خوب.
در ایران، رز در بیشتر مناطق معتدل کشور کشت میشود و استانهایی مثل البرز، اصفهان، آذربایجان و تهران قطبهای تولید رز گلخانهای هستند.
خواص گل رز
گلاب حاصل از گل محمدی (نوعی رز دمشقی) در ایران شهرت جهانی دارد.
رز خاصیت آرامبخش، ضدالتهاب و تقویتکننده قلب دارد.
دمنوش رز به بهبود اضطراب و مشکلات گوارشی کمک میکند.
اسانس رز یکی از گرانترین و پرارزشترین اسانسهای جهان در عطرسازی است.
در صنایع آرایشی و بهداشتی برای نرمکنندگی و شفافیت پوست استفاده میشود.
نماد و سمبل گل رز
در فرهنگهای مختلف، رز نماد:
عشق و زیبایی
وفاداری و علاقه عمیق
راز و سکوت (بهویژه در فرهنگ رومی "sub rosa" یعنی «در خفا»).
رنگها نیز معانی خاص دارند:
رز قرمز: عشق و شور
رز سفید: پاکی و بیگناهی
رز صورتی: تحسین و مهربانی
رز زرد: دوستی و شادی